Zwolle is een jonge stad. Anno 2017 wonen 35.335  jongeren (28%) in de leeftijd tot 23 jaar en 27.445 tot 18 jaar (22%). In tegenstelling tot sommige andere steden, blijft het aandeel jeugdigen in Zwolle ook de komende jaren naar verwachting gelijk.

Opgroeien en opvoeden:

Zo´n 10% (2.500) van alle jeugdigen in Zwolle groeit op in een minimasituatie, waarvan 3,8% langdurig (Armoedemonitor 2016). Dit is hoger dan in 2009, maar lager dan landelijk. Met name 1 persoonshuishoudens en 1 ouder gezinnen zijn kwetsbaar. 80% van de minimahuishoudens bestaat hieruit, terwijl 33,6% van alle Zwolse huishoudens 1 persoons zijn waarvan 5,9% met kinderen (cijfers 2014). Het ondersteunen van kinderen in armoedesituaties (zie programma 4) is daarom speerpunt.

Van alle inwoners van 18 jaar en ouder met thuiswonende kinderen omschrijft 5% de eigen gezondheid als matig of slecht (Buurt voor Buurt 2016). Voor alle inwoners is dit 11%. 13% van de 18 plussers met thuiswonende kinderen heeft te maken met één of meer langdurige ziekten, aandoeningen of beperkingen. Voor alle inwoners is dit 23%. Van jongeren in Zwolle zelf ervaart 84% een (zeer) goede fysieke gezondheid (Emovo 2016), 16% dus niet. 7% van de jongeren loopt een risico op psychosociale problematiek, 2% een verhoogd risico (Emovo 2016).

Blijkens de gezondheidsmonitor 0-11 jaar (2013) krijgt 7% van kinderen tussen 0 en 12 jaar te maken met een ingrijpende gebeurtenis (b.v. echtscheiding ouders, ernstige ziekte of overlijden gezinslid, huiselijk geweld). 5% van de 0-5 jarigen en 10% van de 6-11 jarigen ondervindt als gevolg van zo’n ingrijpende gebeurtenis problemen.

Uit de jeugdgezondheidsmonitor van de GGD blijkt een stabiel percentage van rond 90% van ouders en jeugdigen voldoende steun te hebben bij opgroeien en opvoeden van familie en vrienden. 5-7% geeft aan ‘nu behoefte aan hulp te hebben’. Ten opzichte van 2009 (7-15%) is dit gedaald. De komende jaren kan het daadwerkelijk beroep op jeugdhulp vanaf 2015 tot een scherper inzicht leiden in omvang, aard en ontwikkeling van problemen rondom opvoeden en opgroeien in Zwolle.

Voor het preventiebeleid zijn er specifiek de volgende aandachtspunten rondom opgroeien en opvoeden: gevolgen van echtscheiding, kindermishandeling, middelenmisbruik, pesten, uitval uit school, omgaan met geld, mantelzorg door jongeren of je plek vinden in een nieuwe situatie (jonge statushouders). De meeste van deze opgaven worden ook in de Jongerenindex gesignaleerd. Opgroeien en opvoeden gaan voor jeugdigen en ouders die hiermee te maken krijgen niet altijd vanzelf.

Onderwijs:

In 2016 is de strategische onderwijsagenda 2016-2020 vastgesteld. Hiermee hebben we aangegeven, samen met de (onderwijs)partners in Zwolle en de regio, in te zetten op een drietal visielijnen. Dit doen we bewust in een integrale benadering met andere (beleids)terreinen en met onze partners in de stad en regio (bv. arbeidsmarkt en zorg). De drie lijnen zijn :

1. Spelen, leren en werken.

In het huidige onderwijs kennen we harde overgangen tussen voorschoolse voorzieningen, primair onderwijs en voorgezet onderwijs. Daarnaast ook in de overgang van het voortgezet onderwijs naar het beroepsonderwijs en tussen de verschillende opleidingen in het beroepsonderwijs. Door deze ‘knippen’ kunnen jongeren op een verkeerde plek zitten, zowel wat betreft het niveau (te hoog of te laag) als opleidingsrichting. Afgelopen jaren zijn stad en regio Zwolle zeer succesvol geweest in het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Hoewel dit een landelijke trend is, behoort de regio Zwolle op dit gebied tot de koplopers. Daar mogen we trots op zijn, maar het is allerminst een reden om op onze lauweren te rusten. In de eerste plaats neemt de druk op onderwijs en leerlingen alleen maar toe, onder meer door invoering van passend onderwijs. Een lichte toename van het aantal thuiszitters en het schoolverzuim zijn hiervan signalen. In de tweede plaats concentreert schooluitval zich steeds meer bij ‘kwetsbare jongeren’ en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Een geslaagde schoolloopbaan komt voor hen niet vanzelf. Onze inzet is dan ook gericht op het versterken van de doorgaande leerlijn. Wij zien dat een geslaagde schoolloopbaan de kansen vergroot zodat kinderen en jongeren nu en in de toekomst kunnen meedoen. Een soepele overgang kan ook bijdragen aan het voorkomen van schooluitval, zodat kinderen met een startkwalificatie de arbeidsmarkt op komen.

Voor 2018 is één van de belangrijkste speerpunten het vergroten van gelijke kansen bij kinderen en jongeren. Op deze wijze verwachten we dat kinderen hun talenten ten volle kunnen inzetten en hun kansen op een toekomst waarin ze volledig tot hun recht kunnen komen, vergroten. Er zijn initiatieven in de stad waar wij in participeren en verbindingen leggen om dit verder te brengen. Hierbij kan gedacht worden aan het vergroten van taal- en leesvaardigheid.

2. Maatschappelijke rol van het onderwijs.

De school staat letterlijk en figuurlijk in de wijk en de stad, en daarmee midden in de samenleving. Schoolgebouwen en -terreinen zijn van belang voor de wijk en deze kunnen, waar mogelijk, flexibel en duurzaam worden ingezet voor meer dan onderwijs. Hierbij kan gedacht worden aan het project Schoolspeelpleinen, integrale kindcentra, et cetera.

3. Vakman van de toekomst.

Daarnaast zien we dat de arbeidsmarkt meer en meer flexibel is geworden en sterk in ontwikkeling is. Nieuwe banen en mogelijkheden verdringen traditionele beroepen. Kinderen voorbereiden op deze veranderde arbeidsmarkt vraagt meer dan het ontwikkelen van cognitieve vaardigheden. Daarnaast willen we de vakmannen van de toekomst binden aan onze regio. Een goede samenwerking tussen de 4 O's (onderwijs, onderzoek, ondernemers en overheid) is daarbij cruciaal.