De financiële situatie ziet er gezond uit. Er is sprake van een structureel overschot, we beschikken over incidentele investeringsruimte, de grondexploitaties ontwikkelen zich positief en het weerstandsvermogen is van voldoende niveau. Om financieel gezond te blijven staan we de komende jaren voor de opgave om de geraamde transformatieopbrengsten op het beleidsterrein van met name jeugd en Wmo ook daadwerkelijk gerealiseerd te krijgen. Via het in het voorjaar 2017 beschikbaar gestelde investeringspakket sociaal domein zijn wij daar volop mee aan de slag.  

In het voor jaar zijn tevens budgetten beschikbaar gesteld om investeringen op onder andere het terrein van de Binnenstad, Spoorzone, energietransitie en klimaatadaptatie mogelijk te maken.

Een belangrijke risicofactor om de begroting structureel sluitend te houden is de afhankelijkheid van de rijksuitkering uit het gemeentefonds. De uitkering bedraagt thans ruim € 270 miljoen en is daarmee de grootste inkomstenbron van de gemeente. De hoogte van de uitkering is nagenoeg geheel afhankelijk van het rijksbeleid. De belangrijkste risicofactoren zijn:

• De normeringsystematiek (trap op trap af). De hoogte van de uitkering is afhankelijk van de groei of daling van een deel van de rijksuitgaven. Bezuinigingen op de rijksuitgaven werken direct door op de hoogte van de uitkering. Een onzekere factor die hierbij mee speelt zijn de gevolgen van een nieuw regeerakkoord.  Waaronder de besluitvorming over het traject herziene financiële verhoudingen. De uitkomsten van de herziening kunnen tot (grote) herverdeeleffecten leiden.
• Directe kortingen op de uitkering. Bijvoorbeeld de middelen voor het sociaal domein zijn met korting naar de gemeenten overgeheveld en de opschalingskorting om de gemeentegrootte te verhogen naar 100.000 inwoners.
• Herverdeeleffecten. Op diverse onderdelen binnen het gemeentefonds vinden heroverwegingen plaats om de middelen op andere wijze te verdelen. Minder op basis van historische gegevens naar een meer objectieve verdeling. Het gevolg is dat er sprake kan zijn van forse herverdeeleffecten op de uitkering.

De afgelopen jaren zijn al diverse herverdelingen doorgevoerd. Eén van de herverdelingen die een grote impact kan hebben is de verdeelsystematiek van de middelen voor beschermd wonen. Naast de herverdeling van de gemeentefondsgelden is ook de herverdeling van de middelen van de bijstandsgelden (macrobudget WWB) risicovol.

Het rijk is voornemens het lokaal belastinggebied te hervormen en te vergroten. Besluitvorming hierover zal naar verwachting door het volgende kabinet worden gemaakt.

Vanaf 1 januari 2016 zijn de gemeenten belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting op overheidsondernemingen. Naar huidige inzichten betekent dit voor Zwolle dat de onderdelen grondexploitatie en slagboom parkeren belastingplichtig zijn. Jaarlijks zal bepaald worden hoe hoog de afdracht is. De voorlopig aanname is dat we vanaf 2018 € 0,7 miljoen moeten afdragen.